Ates Kure Magma

<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"> <a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhbGUaW47TQc7egEVYs5MAZtjLysnXws2ryPr8eVexQ69CT7y2ZxK7YRsdTfMqWGyQ7CffLJkNeKWHAzvRE7jyIRxwAIrPA-V5uK1dWI_qsURXqW_4x4Z7PADHop0dGKD1dtQkUsWd5PUo/s1600/Earth_poster.svg_1.png" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img alt="" border="0" height="402" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhbGUaW47TQc7egEVYs5MAZtjLysnXws2ryPr8eVexQ69CT7y2ZxK7YRsdTfMqWGyQ7CffLJkNeKWHAzvRE7jyIRxwAIrPA-V5uK1dWI_qsURXqW_4x4Z7PADHop0dGKD1dtQkUsWd5PUo/s640/Earth_poster.svg_1.png" title="Ates Kure Magma" width="640" /></a></div> <b><br /></b> <b>Ateş Küre ve özellikleri</b><br /> Dünyamız iç içe geçmiş  5  katmandan oluşur .<br /> <br /> <b>1 – Hava küre  ( Atmosfer )</b><br /> <b>2 -  Su  küre   (Hidrosfer )</b><br /> <b>3 -  Taş  küre  ( Litosfer )</b><br /> <b>4 -  Ateş  küre  ( Pirosfer )</b><br /> <b>5 -  Ağır  küre  ( Barisfer )</b><br /> <br /> <b>Ateş Küre</b><br /> Bilindiği gibi üzerinde yaşadığımız dünya çeşitli tabakalardan oluşur. Her bir tabaka sahip olduğu yapı nedeniyle farklı özellikler gösterir.  ateş küre olarak bilinen “pirosfer” tabakasıdır. Pirosfer tabakası çok yüksek sıcaklıklara sahip olduğu için sıkışmış gazlar ve yer altında bulunan erimiş maden ( mağma ) oluşumunda etkilidir.<br /> <br /> <div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"> <a href="http://www.tovima.gr/files/1/2013/01/17/%CE%97%CE%A6%CE%91%CE%99%CE%A3%CE%A4%CE%99%CE%9F.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="184" src="http://www.tovima.gr/files/1/2013/01/17/%CE%97%CE%A6%CE%91%CE%99%CE%A3%CE%A4%CE%99%CE%9F.jpg" width="640" /></a></div> <br /> Yer kabuğunun altında bulunan katman ateş küre olarak adlandırılır. Ateş küreye manto da denir. Manto; demir, magnezyum ve silikondan oluşmaktadır. Mantonun üst kısımları, hem katı, hem de sıvı gibi davranır. Mantonun etrafında, üzerinde yaşadığımız, ince bir kaya olan dış tabaka vardır. Buna kabuk denir. Kabukla birlikte, mantonun katı ve elastik olan dış kısmından oluşan katmana litosfer denir.<br /> <br /> Ateş küre çok sıcak bir katmandır. Bu sıcaklığın miktarını düşünmek zor olsa da şöyle bir benzetme yapabiliriz: Ekmeğin çok sıcak fırınlarda piştiğini bilirsiniz. Ateş küre bu fırınlardan 10 kat daha sıcaktır. Ateş kürede bulunan maddeler sıvı haldedir. Bu sıcaklıkta kayaçlar erir, yapısında bulunan madenleri ve taşları eritir.<br /> <br /> Çocuk maması gibi akışkan hale gelir. Başka bir deyişle ateş küre akma özelliğine sahiptir; yani hareketlidir. Ateş kürede eriyik halde bulunan maddelere magma denir. Yer altında bulunan magma yer kabuğu ve çekirdek tarafından sıkıştırılır. Sıkışan magma yer kabuğunun zayıf noktalarından ve çatlaklardan yeryüzüne çıkar. Yeryüzüne çıkan magmaya lav denir.<br /> <br /> Yer kabuğundaki çatlaklardan yukarı doğru püsküren magma, bazen yanardağları meydana getirir. Yanardağların aktif olanları lav püskürtmeye devam eder. Bazıları ise aktifliği yok olmuş, sönmüş yanardağlardır.<br /> <br /> Yer kabuğunun altındaki tabakadır.Sıcaklığı ortalama 2000 santigrat derecedir. Bu katman, yer kabuğunun ergimiş maddelerle çok sıkışmış gaz ve buharların bir karışımıdır.<br /> <br /> <b>Ateş Kürenin Yapısı ve İçindekiler</b><br /> <br /> Büyük oranda demir, magnezyum ve kalsiyum içerir. Çekirdeğin etrafındaki sıcaklığı 3700 derece, yerkabuğuna yakın yerdeki sıcaklığı ise 870 santigrat derece kadardır.<br /> <br /> Yanardağların oluşmasında etkilidir. Bu tabakadaki yüksek sıcaklık ve basınçtaki erimiş maden, yer kabuğundaki çatlaklardan ya da zayıf noktalardan dışarıya doğru püskürerek büyük zarar verir.<br /> <br /> Ateş küre, yer kabuğunun altındaki katmandır. Kalınlığı 2900 km olan mantonun sıcaklığı 2000 derecenin üzerindedir. Bu yüksek sıcaklıkta ergimiş hâlde bulunan maddeler büyük bir basınç altındadır. Manto içinde yüksek sıcaklıkta erimiş hâlde bulunan maddelere magma adı verilir. Bu basınç nedeniyle magma, yer kabuğunun zayıf yerlerinden ve çatlaklarından dışarı çıkar. Yeryüzüne çıkan magma soğuyarak yanardağları oluşturur.<br /> <br /> <b>Ateş Kürenin Özellikleri</b><br /> <br /> <span style="font-family: Times, Times New Roman, serif;">1-Dünyanın çekirdeğine yakın olan kısmının sıcaklığı 3700 derecedir</span><br /> <span style="font-family: Times, Times New Roman, serif;"><br /></span> <span style="font-family: Times, Times New Roman, serif;">2-Yerkabuğuna yakın olan kısmının sıcaklığı 870 derecedir</span><br /> <span style="font-family: Times, Times New Roman, serif;"><br /></span> <span style="font-family: Times, Times New Roman, serif;">3-Ortala sıcaklığı 2000 derecedir</span><br /> <span style="font-family: Times, Times New Roman, serif;"><br /></span> <span style="font-family: Times, Times New Roman, serif;">4-Büyük oranda yüksek basınçtan erimiş demir, magnezyum ve kalsiyum içerir.</span><br /> <span style="font-family: Times, Times New Roman, serif;"><br /></span> <span style="font-family: Times, Times New Roman, serif;">5-Yerkabuğunu çatlak ve kırık yerlerinden dışarıya püskürür ve etrafa zarar verir.</span>

Ates Kure Magma

Ateş Küre ve özellikleri Dünyamız iç içe geçmiş  5  katmandan oluşur . 1 – Hava küre  ( Atmosfer ) 2 -  Su  küre   (Hidrosfer ) 3 - ...

Bu Yazının Devamını Okuyunuz »

Toprak Katmanlari Ve Cesitleri

<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"> <a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiM_r2ry_Zd63fkiI_cak_dz1xv2sTF8awszNn_X6KWcAXWuFyhZMF23cVphj1SDEQBt6KTDdwpEzWeNdbdDC9AWrnqrKntkjBTay6_6YakzbsQzLvOIyobFVbouzPNE3BP6t9uyuEoHlw/s1600/BigBendb.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="480" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiM_r2ry_Zd63fkiI_cak_dz1xv2sTF8awszNn_X6KWcAXWuFyhZMF23cVphj1SDEQBt6KTDdwpEzWeNdbdDC9AWrnqrKntkjBTay6_6YakzbsQzLvOIyobFVbouzPNE3BP6t9uyuEoHlw/s640/BigBendb.jpg" width="640" /></a></div> <b><br /></b> <b>TOPRAKLARIN OLUŞUMU, KATMANLARI VE ÇEŞİTLERİ</b><br /> <br /> <b>TOPRAK:</b><br /> Toprak taşların parçalanması ve ayrışmasıyla meydana gelen, içerisinde çeşitli canlı kalıntıları, hava ve su bulunan, içerdiği organik madde ve minerallerle bitkilere besin kaynağı olan gevşek yer örtüsüdür. Toprağı oluşturan başlıca unsurlar, kum, kil, kalker, organik maddeler, su ve havadır.<br /> <br /> <b>HUMUS:</b><br /> <b><br /></b> <br /> <div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"> <a href="http://www.yavuzoglultd.com/dosyalar/solucanhumus_dosyalar/image001.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="320" src="http://www.yavuzoglultd.com/dosyalar/solucanhumus_dosyalar/image001.jpg" width="294" /></a></div> <b><br /></b> <b><br /></b> Organik kalıntılar ve özellikle bunları çürümesiyle meydana gelen, mikroorganizmalar açısından zengin olan, organik maddedir.<br /> <br /> <b>HORİZON:</b><br /> Toprağı meydana getiren katmanlara horizon adı verilir.<br /> <br /> <b>TAŞLARIN PARÇALANMASI</b><br /> <br />          Bir veya birden fazla mineralin birleşmesiyle oluşan maddelere kayaç (kaya, taş) adı verilir. Yerkürenin temel malzemesini taşlar meydana getirir.<br /> <br /> <b>1.Kimyasal Çözülme:</b><br /> Özellikle sıcak ve nemli iklim bölgelerinde meydana gelir. Genel olarak taşların su tarafından eritilmesidir. Bunun sonucunda taşların kimyasal bileşimlerinde değişme meydana gelir. Kimyasal çözülmede temel etkenler, nem miktarı ve sıcaklıktır. Yağış miktarı ve sıcaklığın artması kimyasal çözülmeyi arttırır. Bu nedenlerle en fazla ekvatoral, muson ve okyanusal iklim alanlarında meydana gelir. Kolay çözünen kalker, jips, dolomit ve kaya tuzu gibi karstik taşların fazla olduğu alanlarda kimyasal çözünme daha fazla ve hızlı gerçekleşir.<br /> <br /> <b>2.Fiziksel (Mekanik ) Çözülme:</b><br /> Taşların kimyasal yapılarında herhangi bir değişme meydana gelmeden, bağlarının zayıflaması parçalara ayrılarak ufalanmasıdır. En önemli etken, sıcaklık farklarıdır. Sıcaklık farkının artması mekanik çözülmeyi arttırır. Özellikle, çöl ikliminin egemen olduğu alanlarda ve sıcaklık farkının fazla olduğu karasal iklim bölgelerinde etkili olmaktadır. Donma ve çözülme, buz, tuz ve kök çatlaması, ısınma ve kuruma, taşların büzüşüp genleşmesi mekanik çözülmeyi oluşturan başlıca faktörlerdir.<br /> <br /> <b>3.Biyolojik Çözülme:</b><br /> Canlı organizmaların salgıladıkları salgılar, organik asitler ve bitki köklerinin taş aralarındaki çatlaklara girerek büyümeleri ve sonuçta taşı parçalamaları ile meydana gelir. Özellikle bitki örtüsünün, ormanların zengin olduğu sıcak ve nemli sahalarda etkili olur.<br /> <br /> <b>TOPRAK OLUŞUMUNU ETKİLEYEN FAKTÖRLER</b><br /> <br /> <b>1.İklim: </b>Sıcaklık ve yağış toprak oluşumunu etkiler. Sıcaklık taşların ufalanma ve humus oluşum sürecini belirler. Nem, toprak yıkanmasını ve kimyasal çözülme sürecini etkiler. Topraktaki tuz ve kireç miktarını etkiler.<br /> <br /> <b>2.Bitki örtüsü: </b>Kökleri ve organik asitler sayesinde ayrışma sürecini hızlandırır, toprakta organik madde oluşumunu sağlar, humus bakımından zenginleşme imkânı verir, toprakların zemine tutunmasını sağlayarak erozyona uğramasını engeller.<br /> <br /> <b>3.Yer şekilleri: </b>Eğim, yükselti ve bakı toprak oluşumunu etkiler. Eğimli arazilerde toprak oluşumu daha yavaştır. Yamaçlarda topraklar erozyon gibi sebeplerden dolayı daha incedir. Yükselti iklim elemanlarının özelliklerini belirleyerek toprak oluşumunda etkili olur. Bakı, güneşlenme süresini ve sıcaklığı etkileyerek toprağın nemliliğini ve dolayısıyla oluşumunu etkiler.<br /> <br /> <b>4.Taşların özelliği(Ana kaya):</b> Toprağı meydana getiren ana kaya, parçalanma sürecini, toprağın rengini, organik bakımdan zenginliğini ve su geçirimlilik oranını etkiler.Başkalaşım taşlardan oluşan topraklar daha su geçirimliliği fazla olan kumlu toprakları oluşturur. Kil ve kireç oranı yüksek olan ana kayalar, koyu renkli geçirimli toprakları meydana getirir.<br /> <br /> <b>5.Zaman: </b>Toprak çok uzun sürelerde oluşumunu tamamlamaktadır. Tam bir toprak oluşumu binlerce yılda gerçekleşmektedir. Oluşum süresi kalınlığı etkiler.<br /> <br /> <b>TOPRAĞI OLUŞTURAN KATMANLAR (HORİZON)</b><br /> <b><br /></b> <br /> <table align="center" cellpadding="0" cellspacing="0" class="tr-caption-container" style="margin-left: auto; margin-right: auto; text-align: center;"><tbody> <tr><td style="text-align: center;"><a href="http://www.oni.escuelas.edu.ar/2002/SANTIAGO_DEL_ESTERO/madre-fertil/imagenes/graficos/suelo.gif" imageanchor="1" style="margin-left: auto; margin-right: auto;"><img border="0" src="http://www.oni.escuelas.edu.ar/2002/SANTIAGO_DEL_ESTERO/madre-fertil/imagenes/graficos/suelo.gif" /></a></td></tr> <tr><td class="tr-caption" style="text-align: center;"><span style="background-color: white; border: 0px; font-family: Verdana; font-size: 13px; line-height: 19.5px; margin: 0px; padding: 0px; text-align: justify;"><span style="border: 0px; font-family: Times New Roman, Times, serif; margin: 0px; padding: 0px;"><span style="border: 0px; color: black; margin: 0px; padding: 0px;">şekil kaynak: </span></span></span><a href="http://www.oni.escuelas.edu.ar/" style="background-color: white; border: 0px; color: #222222; font-family: Verdana; font-size: 13px; line-height: 19.5px; margin: 0px; padding: 0px; text-align: justify; text-decoration: none;"><span style="border: 0px; color: black; font-family: Times New Roman, Times, serif; font-size: x-small; margin: 0px; padding: 0px;">http://www.oni.escuelas.edu.ar/</span></a></td></tr> </tbody></table> Toprak kesitinde A, B, C ve D olmak üzere dört katman (horizon)bulunur.<br /> <br /> <b>TOPRAK KATMANLARI</b><br /> <br /> <b>A Horizonu: </b>En üstte yer alır. Organik maddeler bakımından zengin ve genellikle koyu renklidir. Su ve besin maddelerinin en fazla bulunduğu, bitkilerin yetiştiği ve köklerinin en fazla yayıldığı katmandır.<br /> <br /> <b>B Horizonu: </b>A katı ile birlikte asıl toprak katını meydana getirir. Üstte yıkanan tuz ve kil gibi maddelerin biriktiği kattır. Bu nedenle bu katmana birikim katmanı adı da verilir<br /> <br /> <b>C Horizonu: </b>Ayrışmanın tam olara gerçekleşmediği, ana kayanın özelliklerini taşıyan büyük parçalardan meydana gelir.<br /> D Horizonu:Ana kayanın yer aldığı bölümdür.<br /> <br /> <br /> <b style="font-size: x-large;">TOPRAK ÇEŞİTLERİ</b><br /> <br />  <b>ZONAL (YERLİ TOPRAKLARI)</b><br /> <br /> Eğimin az olduğu, düz alanlarda, oluştuğu yerde bulunan topraklardır. Oluştuğu alana ait tüm özellikleri taşırlar. İklim, bitki örtüsü, organizmalar, ana kayanın yapısı ve yer şekillerine bağlı olarak oluşurlar. Bu toprakların oluşabilmesi için yer şekillerinin sade veya hafif engebeli olması iyi bir drenaj sisteminin olması gerekir. Bunlara Klimatik topraklar adı da verilir.<br /> <br /> <b>Laterit Topraklar:</b><br /> Ekvator ve dönenceler arasındaki sıcak ve nemli iklim bölgelerinde oluşurlar. Fazla yıkanma nedeniyle humus miktarı az verim düşüktür.<br /> <br /> <b>Tundra Toprağı:</b><br />  Kutup altı bölgelerinde görülür. Büyük oranda donmuş haldedir. Yaz mevsiminde erimelere bağlı olarak bataklık halini alır, tarıma elverişli topraklar değildirler.<br /> <br /> <b>Podzol Toprağı:</b><br /> Tundra kuşağının güneyinde, soğuk ve nemli bölgelerde iğne yapraklı ormanların yaygın olduğu alanlarda oluşmuşlardır. Aşırı yıkanmaya bağlı olarak besin bakımından fakir, verim değeri düşük olan topraklardır.<br /> <br /> <b>Kahverengi Orman Toprağı:</b><br />  Orta kuşağın nemli, ılıman ve geniş yapraklı ormanlarla kaplı sahalarında oluşmuş topraklardır. Humusça zengin, verimli topraklardır.<br /> <br /> <b>Terra-Rossa Toprakları:</b><br />  Akdeniz ikliminin etkili olduğu bölgelerde, kalkerli araziler üzerinde oluşan topraklardır. Kalkerin içerdiği demir oksit nedeniyle kırmızı renklidirler.<br /> <br /> <b>Çernozyomlar (Kara Topraklar):</b><br /> Orta kuşakta, yarı nemli step sahalarında görülür. Esmer renkli, humus bakımından zengin çok verimli topraklardır.<br /> <br /> <b>Kestane ve Kahve Renkli Step Toprakları:</b><br />  Orta kuşakta karaların iç kesimlerinde, az yağış alan step sahalarında oluşur. Humus birikimi az, verimi düşüktür. Özellikle tahıl tarımı için uygundur.<br /> <br /> <b>Çöl Toprakları:</b><br /> Humus bakımından fakir topraklardır. Kuraklık ve buharlaşma nedeniyle tuz ve kireç toprak yüzeyini kaplamıştır. Verimsiz topraklardır.<br /> <br /> <b>İNTRAZONAL (ANA KAYANIN ETKİLİ OLDUĞU TOPRAKLAR)</b><br /> <br /> Bu toprakların oluşumunda özellikle yer şekilleri ve ana materyal etkili olmaktadır. Bu topraklarda çoğunlukla sadece A ve C horizonları bulunmaktadır.<br /> <br /> <b>Halomorfik Topraklar:</b><br /> Kurak ve yarı kurak bölgelerde yeraltı sularında eriyik halde gelen tuz ve karbonatların, suyun buharlaşması sonucunda birikmesiyle oluşan toraklardır. Yüzeylerinde tuzun meydana getirdiği beyaz bir kabuk bulunur.<br /> <br /> <b>Hidromorfik Topraklar:</b><br /> Su akışının olmadığı bataklık ve sazlık alanlarında toprak sürekli olarak su altında kalır. Su altında hidrojen ve iyon yoğunluğu arttığından topraklarda asitleşme meydana gelir.<br /> <br /> <b>Kalsimorfik topraklar:</b><br /> Kireçtaşı marn gibi kireçli ana kayanın etkisine bağlı olarak<br /> oluşmuş olan topraklardır.<br /> —Vertisoller: Killi ve kireçli, işlenmesi zor ve su tutma kapasitesi yüksek olan topraklardır.<br /> —Rendzina: Kireç bakımından zengin, koyu renkli ve işlenmesi kolay olan topraklardır.<br /> <br /> <b>AZONAL (TAŞINMIŞ TOPRAKLAR)</b><br /> <br /> Toprakların, eğimli sahalarda, oluştuğu ana kaya üzerinden, akarsu, rüzgâr, buzullar ve diğer dış kuvvetlerin etkisiyle taşınarak, eğimin azaldığı yerlerde birikmesiyle oluşur. Alüvyon, lös, moren, kolüvyal, litosoller ve regoseller taşınmış topraklardır. Taşınmış topraklar, organik ve mineraller bakımından zengin topraklardır.<br /> <br /> <b>Alüvyon:</b><br />  Eğimli sahalardan akarsu ve sel sularının aşındırarak taşıdığı ince malzemelerin akarsuların eğiminin ve taşıma gücünün azaldığı alanlarda birikmesiyle meydana gelirler. Mineral bakımından zengin topraklardır. Geniş tabanlı vadilerde, deltalarda ve ova tabanlarında yaygın olarak bulunurlar. Tarımsal değeri büyüktür. Yurdumuzun en verimli tarım alanları alüvyonların bulunduğu alanlardır.<br /> <br /> Devamlı olarak taşkın ve millenmeye uğrayan delta sahlarında ve taşkın ovarlarımızda bu topraklara sıkça rastlanır. Buralar Çukurova, Asi, Göksu, Köyceğiz, Büyük ve Küçük Menderes, Gediz, Bakırçay, Sakarya, Bafra, Çarşamba, delta ovaları ile Konya ovasının kenarları Muş, Erzurum, Erba ve Niksar ovalarının merkezi kesimlerinde. Alüvyal topraklar akarsular tarafından taşındıkları için ince ve mil boyutundadır. Bu topraklar dikey yönde çok fazla değişiklik gösterirken yatay yönde pek değişiklik göstermezler.<br /> <br /> <b>Lös:</b><br /> Rüzgârların taşıdıkları kurak ve yarı kurak bölgelerde bulunan topraklardır.<br /> <br /> <b>Moren:</b><br /> Buzulların taşıdığı topraklardır. Yüksek dağlık alanlarda ve kutup bölgelerinde<br /> bulunan topraklardır. En az bulunan toprak çeşididir.<br /> <br /> <b>Kolüvyal Topraklar:</b><br />  Dağlık alanlarda ayrışan materyalin dağ eteklerinde birikmelerine bağlı olarak oluşan topraklardır.<br /> Dağların eteklerinde ve yamaçlarında taşınan toprakların birikmesiyle oluşurlar. Bu topraklar iri taneli bir görünüme sahiptir. Bu topraklar bağ bahçe tarımına uygundur. Üzerlerinde ormanlar yetişebilir.<br /> <br /> <b>Litosol:</b><br /> Kolüvyal alanlarda ince malzemelerin taşınmasıyla geriye kalan taşlı topraklardır.<br /> Dağlık alanların eğimli yamaçlarında aşınmanın sürekli devam etmesi nedeniyle ana materyalin çözünmesinden oluşmuş topraklardır. Bu topraklar her dağlık alanın eğimli yamaçlarında oluşamaz ancak anakayanın kalker mermer gibi taşarlın olması gerekir. Bu topraklar tarım için elverişli değildir ve üzerlerinde bitki örtüsü yoktur. Ülkemizde bu topraklara Akdeniz bölgesinde Taşeli platosunda Boz dağlarda Bitlis dağlarında İç ve Doğu Anadolu’daki volkanik konilerde rastlanır.<br /> <br /> <br /> <b>Regosol:</b><br /> Volkanik arazilerde kolüvyal depolar üzerinde oluşan kumlu topraklardır.<br /> Kumlu depolar üzerinde bulunan topraklardır. Çoğunluğu kum boyutunda olan asitik karakter gösteren volkanik arazilerde oluşmuşlardır. İç ve Doğu Anadolu bölgesindeki volkanik arazilarde bu topraklara rastlanır. Bu topraklar kumlu oldukarı için bünyelerinde su barındıramazlar suyu hemen alt tabakaya geçirirler. Bu sebepten dolayı toprakta humuslaşma meydana gelemez ve bununda sonucu olarak toprak verimsizdir. Bu toprakların kumlu olması yumrulu bitkilerin yetişmesi için elverişlidir<br /> <br /> KAYNAK http://cografiegitim.blogcu.com/

Toprak Katmanlari Ve Cesitleri

TOPRAKLARIN OLUŞUMU, KATMANLARI VE ÇEŞİTLERİ TOPRAK: Toprak taşların parçalanması ve ayrışmasıyla meydana gelen, içerisinde çeşitli ca...

Bu Yazının Devamını Okuyunuz »

Atmosferin Katmanlari Nelerdir?

<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"> <a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgkhMQqzOFcLXvIqChyphenhyphendXtHmB9KbAgzFOIj_qNzc6IP9i4Ip6XRaJciAKg71bLvTJwSrcIbveO7Xg-NMShJeoa573PPPQjc8JfdjbFKbNAiDSZAtxclVwZpTc9hnVHiukkkQ-jj1PPnU_M/s1600/atmosfer_nedir_atmosferin_katmanlari_detayli_bilgi_h2094.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img alt="" border="0" height="332" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgkhMQqzOFcLXvIqChyphenhyphendXtHmB9KbAgzFOIj_qNzc6IP9i4Ip6XRaJciAKg71bLvTJwSrcIbveO7Xg-NMShJeoa573PPPQjc8JfdjbFKbNAiDSZAtxclVwZpTc9hnVHiukkkQ-jj1PPnU_M/s640/atmosfer_nedir_atmosferin_katmanlari_detayli_bilgi_h2094.jpg" title="Atmosferin Katmanlari Nelerdir?" width="640" /></a></div> <br /> Atmosferin katmanları, yeryüzünü çevreleyen ve her birinin işlevi farklı olan gaz katmanlarıdır. Toplamda 5 ana katmandan oluşur. Ozonosfer ve iyonosfer ara katmanlardır. Temel katmanlar (alçaktan yükseğe) aşağıdaki şekilde sıralanır:<br /> <br /> Yerçekiminin etkisiyle dünyayı çepe çevre saran gaz ve buhar tabakasına atmosfer denir. Atmosferi oluşturan gazlar genellikle gezegenin iç katmanlarından yanardağ etkinliğiyle ortaya çıktığı gibi gezegenin tarihi boyunca dünya dışı kaynaklardan da beslenmiştir. Atmosferdeki gazların % 78’ini azot % 21’ini ise oksijen oluşturur. Kalan %1’lik bölümü ise karbondioksit, neon, helyum, kripton, ksenon, hidrojen gibi gazlar oluşturmaktadır.<br /> <br /> Atmosferde bulunan bu gazlar üç grupta incelenebilir ;<br /> <br /> Atmosferde devamlı bulunan ve çoğunlukla miktarları değişmeyen gazlar (azot, oksijen ve diğer asal gazlar)<br /> Atmosferde devamlı bulunan ve miktarları azalıp çoğalan gazlar (karbondioksit, su buharı, ozon)<br /> Atmosferde her zaman bulunmayan gazlar (kirleticiler)<br /> Atmosfer yeryüzündeki canlılar için koruyucu bir perde görevindedir. Gündüz güneşin sıcağını, gece de uzayın soğuğunu önleyerek yeryüzündeki sıcaklığın dengelenmesini sağlar.<br /> <br />  Atmosferin Katmanları Yerküreyi saran gazların yoğunlukları ve bileşimleri birbirinden farklı olduğu için yerçekiminin de etkisiyle katmanlar oluştururlar.<br /> <b> Atmosferin temel olarak 5 katmanı bulunur. </b><br /> <br /> <div class="aprieztabs"> <div data-tab="1 Troposfer"> Atmosferin yere temas eden en alt katmanıdır. Gazların en yoğun olduğu katmandır. Ekvator üzerindeki kalınlığı 16–17 km, 45° enlemlerinde 12 km, kutuplardaki kalınlığı ise 9–10 km’dir. Katman kalınlığının ekvatorda ve kutuplarda farklılık göstermesinin nedeni, ekvatorda ısınan havanın hafifleyerek yükselmesi ve merkez kaç kuvvetinin bulunması, kutuplarda ise havanın soğuyarak çökmesi ve merkez kaç kuvvetinin bulunmamasıdır. Yani bu değişiklerin sebebi sıcaklık farklılıkları ve merkez kaç kuvvetinin etkisidir. Troposfer atmosferin en önemli katmanıdır diyebiliriz çünkü gazların %75’i su buharının ise tamamı bu katmanda bulunur. Buna bağlı olarak hava akımları, bulutluluk, nem, yağışlar, basınç değişiklikleri gibi bilinen bütün meteorolojik olaylar bu katmanda meydana gelir, güçlü yatay ve dikey hava hareketleri de bu katmanda oluşur. Troposfer genellikle yerden yansıyan güneş ışınlarıyla ısınır bu nedenle alt kısmı daha sıcaktır ve yerden yükseldikçe sıcaklık her 200 metrede 1°C azalır. </div> <div data-tab="2 Stratosfer"> Troposferden itibaren 50 km. yükseliğe kadar uzanır. Yatay hava hareketleri (rüzgarlar) görülür. Su buharı bulunmadığı için dikey hava hareketleri oluşmaz. Yalnızca yatay hareketlerin oluşması da diğer tabakalar ile stratosfer arasında bu katmandan kaynaklanan bir taşınım olmamasına sebep olur. Bu durum çok tehlikeli olabilir çünkü diyelim ki bir yanardağın patlamasından ortaya çıkan küller troposferi aşıp stratosfere ulaşırsa burada birikir ve kalıcı bir kirlilik oluşturur. Ayrıca bu katmanda sıcaklık değişiklikleri olmaz ve katmanın sıcaklığı yaklaşık olarak -45°C’dir. Stratosferde yerçekimi azaldığı için cisimler gerçek ağırlıklarını kaybederler. Bu katmanın üst kısımlarında ozon gazları bulunur ve güneş ışınlarını çeken bu gazlar katmanın ısınmasına neden olur. </div> <div data-tab="3 Mezosfer"> Stratosferden itibaren 80 km. yüksekliğe kadar uzanır. Küçük boyutlu gök taşları bu katmanda sürtünmenin etkisiyle buharlaşarak kaybolur. Ozonosfer ve Kemosfer olarak iki kısımdan oluşur. Ozonosfer: Bu tabakada ozon gazları bulunur. Güneşten gelen zararlı ultraviyole ışınlar, ozon gazları tarafından tutulur. Bundan dolayı canlılar için koruyucu katmandır. Kemosfer: Zararlı ışınların tutulması az miktarda burada da görülür. Ayrıca gazların iyonlara ayrılmaya başladığı yerdir. </div> <div data-tab="4 Termosfer"> Mezosferden itibaren 400 km. yüksekliğe kadar uzanan katmandır. Bu katmanda güneş ışınları yoğun olarak hissedilir. Sıcaklığın güneşin etkisine göre 200 ile 1600°C’dir. Bu katmanda gazlar iyon halinde bulunur ve iyonlar arasında elektron alışverişi oldukça fazladır. Bu nedenle haberleşme sinyalleri ve radyo dalgaları çok iyi iletilir. </div> <div data-tab="5 Ekzosfer"> Atmosferin en üst katıdır. Az miktarda hidrojen ve helyum atomlarından oluşur. Kesin sınırı bilinmemekle birlikte üst sınırının yerden yaklaşık 10.000 km yükseklikte olduğu kabul edilmiştir. Bu katmandan sonra artık bir sınır olmadığı için boşluğa geçiş başlar. Yapay uydular bu katmanda bulunurlar, yerçekimi çok düşüktür ve gazlar çok seyrektir. </div> </div> <br /> <b>Alıntıdır </b>

Atmosferin Katmanlari Nelerdir?

Atmosferin katmanları, yeryüzünü çevreleyen ve her birinin işlevi farklı olan gaz katmanlarıdır. Toplamda 5 ana katmandan oluşur. Ozonosf...

Bu Yazının Devamını Okuyunuz »

Ay tutulması nasıl olur?

<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"> <a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEja6gy2SYDTqnaQyy6eWFtzFLpHddXkBvQbgtPrjHSekL4J3iaB1FyLrytQ2YTtrRctmYIK19d7SEYaA9KfA7FrfyIvjual3IppPnXh4uAPg3HdCEbCpTwVoV1vHdFNthqP7RDEpZMtaH8/s1600/ay-tutulmasc4b1-geometri.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEja6gy2SYDTqnaQyy6eWFtzFLpHddXkBvQbgtPrjHSekL4J3iaB1FyLrytQ2YTtrRctmYIK19d7SEYaA9KfA7FrfyIvjual3IppPnXh4uAPg3HdCEbCpTwVoV1vHdFNthqP7RDEpZMtaH8/s1600/ay-tutulmasc4b1-geometri.jpg" /></a></div> <br /> Ay, kendi yörüngesinde dolanırken, kimi zaman Dünya'nın gölgesine girer. Buna Ay tutulması denir. Ay tutulması, dolunay zamanında ve Ay'ın düğüm noktalarına yakın olması durumunda meydana gelir.<br /> <br /> Ay'ın, Dünya'nın gölgesine girmesi ile Güneş'ten aldığı parlaklığı kaybetmesi neticesinde görülür. Güneş, karşı düğüm noktasında veya ona yakın olmalıdır. Bu şartlar altında Dünya'nın gölgesi Ay'a düşer. Bu 42.000.000.000 km uzanan gölge konisi Ay'ın uzaklığından yaklaşık 8800 km geniştir. Ay, saatte 3456 km hareket ettiği için ortalama Ay tutulmasının zamanı yaklaşık 40 dakika ile bir saat arasında değişir.<br /> <br />  Ay tutulması, yeryüzünün Ay'ın ufuk çizgisinin üzerinde olduğu herhangi bir bölgesinden gözlenebilir. Ay'a karşı olan Dünya yüzeyine çarpan Güneş ışınları Dünya'nın atmosferi tarafından kırıldığı için, Ay tutulmasında Ay, tamamen kaybolmaz.<br /> <br /> Dünya etrafında kırılan ışıklarda mavi renk yutulduğu ve kırmızı renk yansıtıldığı için, Dünya'nın gölgesi kırmızı renkte görülür. Bu güçsüz ışık kalıntıları görünürlüğü mahallî atmosferik şartlara bağlı olarak Ay'ı tuhaf bir bakır renginde ortaya çıkarır.Bunun sonucunda Ay tutulması olur.<br /> <br /> <div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"> <a href="http://www.bilgiustam.com/resimler/2013/02/3469_ayt4-300x223.jpg" imageanchor="1" style="clear: left; float: left; margin-bottom: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="http://www.bilgiustam.com/resimler/2013/02/3469_ayt4-300x223.jpg" /></a></div> <br /> <b><span style="font-family: Georgia, Times New Roman, serif;">Ay tutulması olayının değişik türleri bulunur ve bu türler 3 kısma ayrılırlar.</span></b><br /> <b><span style="font-family: Georgia, Times New Roman, serif;"><br /></span></b> <b>Tam Tutulma </b><br /> <b><br /></b> <b>Kısmi Ay Tutulması(Parçalı Tutulma) </b><br /> <b><br /></b> <b>Gölgeli Tutulma </b><br /> <br /> <div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"> <a href="http://www.mailce.com/wp-content/uploads/aytutulmasi4.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="430" src="http://www.mailce.com/wp-content/uploads/aytutulmasi4.jpg" width="640" /></a></div> <br /> Dünya, Ay ve Güneş'in bazı değişik durumları kısmi Ay tutulmasını sağlar. Bu durumlarda Ay'ın üzerine Dünya'nın tam gölgesi değil, kısmi gölgesi düşer.<br /> <br /> Ay tutulması genellikle yılda iki kere ortaya çıkar. Bazı özel durumlarda Ay tutulmasının hiç ortaya çıkmadığı veya üç defa ortaya çıktığı da olabilir.

Ay tutulması nasıl olur?

Ay, kendi yörüngesinde dolanırken, kimi zaman Dünya'nın gölgesine girer. Buna Ay tutulması denir. Ay tutulması, dolunay zamanında ve ...

Bu Yazının Devamını Okuyunuz »

Gunes Tutulmasi Nasil Olur?

<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"> <a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgM19-x7Ghd6lZaGtc3DT9iT75NElt-MERjG695axCGEl6DSl_NheVGeyuy_TYBSaj6upEnD4DABhB6u1Azdk5jqMNCLDvb5FNlxpmTX4tR7qwRf9xS_cyRs7Vs8llH_219uo5yfsoZAdg/s1600/gunes-tutulmasi-nedir-nasil-olur.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img alt="" border="0" height="360" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgM19-x7Ghd6lZaGtc3DT9iT75NElt-MERjG695axCGEl6DSl_NheVGeyuy_TYBSaj6upEnD4DABhB6u1Azdk5jqMNCLDvb5FNlxpmTX4tR7qwRf9xS_cyRs7Vs8llH_219uo5yfsoZAdg/s640/gunes-tutulmasi-nedir-nasil-olur.jpg" title="Gunes Tutulmasi Nasil Olur?" width="640" /></a></div> <br /> Güneş tutulması, Ay'ın yörünge hareketi sırasında Dünya ile Güneş arasına girmesi ve dolayısıyla Ay'ın Güneş'i kısmen ya da tümüyle örtmesi sonucunda gözlemlenen doğa olayıdır.<br /> <br /> Tutulmanın olması için Ay'ın yeniay evresinde olması ve Dünya'ya göre Güneş ile kavuşum halinde olması, yani yörünge düzleminin Dünya'nın Güneş çevresindeki yörünge düzlemi ile çakışması gerekir. Bir yıl içinde Ay, Dünya çevresinde yaklaşık on iki kez dönmesine karşın, Ay'ın yörünge düzlemi ile Dünya'nın yörünge düzlemi arasında beş derece kadar bir açı olması sonucu, Ay her defasında Güneş'in tam önünden geçmez ve dolayısıyla bu çakışma seyrek olarak oluşur.<br /> <br /> Bu yüzden, yılda iki ile beş arasında güneş tutulması gözlemlenir. Bunlardan en çok ikisi tam tutulma olabilir. Güneş tutulması Dünya üzerinde dar bir koridor izler. Bu yüzden herhangi bir bölge için güneş tutulması çok ender bir olaydır.<br /> Güneş tutulması, tam tutulma zamanı dışında asla çıplak göz ile izlenmemelidir.<br /> <br /> <b>Tutulma Türleri</b><br /> Tam Güneş Tutulması: Ay'ın Güneş'i Dünya'dan disk halinde görünen ışıkyuvarını tümüyle örtmesi ile oluşur. Güneş'in çok parlak olan ışıkyuvarı Ay'ın karanlık gölgesi ile örtülür ve Güneş'in ışıkyuvarından çok daha soluk olan Güneş tacı çıplak gözle görülebilir hale gelir. Tutulmaya ancak tam tutulma zamanında güvenli olarak çıplak gözle bakılabilir. Bu sırada hava, parlak yıldızlar ve gezegenler gözle görülebilecek kadar kararır. Tam tutulma, Dünya yüzeyindeki dar bir koridorda gözlenebilir.<br /> <br /> <b>Halkalı Güneş Tutulması: </b>Ay'ın, Güneş'in önünden tam kavuşumlu geçişinde Güneş'i tam örtmediği zaman gözlemlenir. Ay'ın çapı, Güneş'in ışıkyuvarının çapının yaklaşık 400'de biridir. Ancak Ay'ın Dünya'ya uzaklığı, Güneş'in uzaklığının yine yaklaşık 400'de biridir. Bu yüzden Ay'ın Dünya'dan görünür büyüklüğü Güneş ile yaklaşık olarak aynıdır. Ancak gerek Dünya'nın Güneş çevresindeki, gerekse Ay'ın Dünya çevresindeki yörüngeleri tam daire olmadığından, Ay her tam kavuşumlu geçişte Güneş'i tam olarak örtmez. Bu durumda, Güneş diskinin Ay tarafından örtülmeyen kısmı, Dünya'dan halka şeklinde gözlemlenir.<br /> <br /> <b>Hibrit Güneş Tutulması: </b>Tutulmanın Dünya yüzeyinin bazı bölgelerinde tam, bazı bölgelerinde halkalı olarak gözlenmesi demektir. Hibrit tutulmalar ender olarak görülür.<br /> Parçalı Güneş Tutulması: Ay'ın Güneş'i kısmen örtmesi sonucunda oluşur. Her tam ve halkalı tutulma, parçalı tutulma olarak başlar ve tam kavuşumdan sonra yine parçalı tutulma halinde devam eder ve biter. Tam tutulma sırasında, tutulmanın tam olarak gözlenebildiği Dünya yüzeyindeki dar koridorun dışındaki geniş alanlarda, tutulma parçalı tutulma olarak görülür.<br /> <br /> <b>Gözlem</b><br /> <b><br /></b> Çok kısa bir süre bile olsa Güneş'e doğrudan bakmak, göz retinasında kalıcı hasara ve dolayısıyla körlüğe varan görüş kalıcı görüş bozukluklarına neden olabilir. Retina acıya duyarlı olmadığından, bu hasarın oluşma hissi algılanmaz.<br /> <br /> <br /> Olağan koşullar altında Güneş, doğrudan bakılamayacak kadar parlaktır. Ancak tutulma sırasında Güneş kısmen örtüldüğünde, parlaklığı azalıp doğrudan bakılabilir olduğu yanılsaması kolaylıkla oluşabilir. Özellikle çocuklar ve deneyimsiz gözlemciler bu yanılgıya kolaylıkla düşebilirler. Göz bebeği en parlak nesneye değil, ortamdaki toplam ışığa göre tepki verir.<br /> Dolayısıyla göz bebeği Güneş diski kısmen örtüldüğünde, Güneş'in normal haline bakıldığı durumdan daha geniş olur, böylelikle retina Güneş'in örtülmeyen kısmından gelen ışınıma daha çok maruz kalır. Bu yüzden, tam tutulma süresi dışında tutulma halindeki Güneş'e doğrudan bakmak, normal koşullardaki Güneş'e bakmaktan daha tehlikelidir. Güneş'e özel önlem alınmaksızın dürbün, teleskop, fotoğraf makinesi vizörü gibi optik araçlarla bakmak ise, çıplak gözle bakmaktan çok daha tehlikelidir.<br /> <br /> <b>Parçalı ve Halkalı Tutulmalar</b><br /> Parçalı ve halkalı Güneş tutulmalarının izlenmesi, özel göz koruması gerektirir. Güneş diski, ancak Güneş ışınımının zararlı bölümünün uygun şekilde filtrelenmesi ile güvenli olarak izlenebilir. Güneş gözlükleri, yeterli olmadığından uygun değildir. Ancak uygun olarak tasarlanıp üretilmiş sertifikalı Güneş filtreleri Güneş tutulmasının doğrudan izlenmesi için güvenli olabilir.<br /> <br /> Güneş diskinin en güvenli izlenme yöntemi, projeksiyondur. Bu yöntem, Güneş görüntüsünün, dürbün, teleskop ya da dip kısmında yaklaşık 1 mm çapında bir delik açılmış bir karton kutu kullanılarak beyaz bir kağıda düşürülmesi ile gerçekleştirilebilir. Güneş'in bu şekilde yansıtılmış görüntüsü güvenle izlenebilir.<br /> <br /> Parçalı tutulma sırasında, Güneş'in ne kadarının örtüldüğüne bağlı olarak havada kararma farkedilebilir. Ancak Güneş koronası (taç tabaka) görünmez. Güneş'in yaklaşık üçte ikisi veya daha çoğu örtüldüğünde gün ışığının solduğu anlaşılabilir.<br /> <br /> <b>Tam Tutulma</b><br /> Tam Güneş tutulmasını, Güneş'in ışıkküresi Ay'ın diski tarafından tam olarak örtüldüğünde, çıplak gözle, dürbünle veya teleskopla doğrudan izlemek güvenlidir. Güneş tacı (korona) bu sırada gözlemlenebilir, renkyuvarı ve hatta Güneş püskürtüsü görülebilir.<br /> <br /> <br /> <b>Baily Boncukları</b><br /> Ay'ın diski Güneş'in ışıkyuvarını tam olarak kapatmadan önce Baily boncukları görülür. Bunlar, Ay vadilerinden kaçıp Dünya'ya ulaşan Güneş ışınlarıdır. Tam tutulma, son gün ışığının Ay diskinin kenarından kurtulduğu anda görülen elmas yüzük etkisi ile başlar. Elmas yüzük yok olur, hava belirgin olarak kararır, parlak yıldızlar ve gezegenler görünür. Tam tutulma, baştakinin tam karşı tarafından ilk gün ışığının gözükmesi ile tekrar oluşan elmas yüzük etkisi ve hemen ardından tekrar görünen Baily boncukları ile sona erer.<br /> <br /> <b>Güneş Tutulmaları ve Depremler</b><br /> Güneş tutulmaları ve depremler arasında bir bağlantı olduğu yolunda kimi çevrelerde inanışlar bulunmaktadır. Özellikle 11 Ağustos 1999 tam Güneş tutulması'ndan kısa bir süre sonra gerçekleşen 1999 Gölcük Depremi ardından bu inanışın yaygınlaştığı görülmektedir. Ancak gerek astronomi, gerekse deprem bilimi uzmanları, bu iki doğal olay arasında herhangi bir nedensel ilişki bulunmadığını açıklamışlardır.

Gunes Tutulmasi Nasil Olur?

Güneş tutulması, Ay'ın yörünge hareketi sırasında Dünya ile Güneş arasına girmesi ve dolayısıyla Ay'ın Güneş'i kısmen ya da t...

Bu Yazının Devamını Okuyunuz »